Людзі веры ў ЛГБТ супольнасьці

(Пашыраная вэрсія дакладу для V Беларускай ЛГБТ канфэрэнцыі - Менск, 26.09.2009)

Біпалярнасць у маім разуменьні ня мае дачыненьня да біпалярнага афэктыўнага захворваньня, а азначае сітуацыю двух полюсаў, якія, хоць і належаць да аднога цэлага, знаходзяцца адзін ад другога на максімальна магчымай дыстанцыі - як у нашай плянэты.

Канструяваны характар нашай ідэнтычнасьці

У мінулым красавіку Месяц супраць гамафобіі ў Беларусі пачаўся з паказу дакумэнтальнага фільму пра амэрыканскіх хрысьціянаў-геяў і лесьбіянак, якія змарнавалі гады свайго жыцьця і шмат грошай на тое, каб стаць гетэрасэксуаламі.

Так званая рэпаратыўная тэрапія не спрацавала ў іх выпадках, і фільм расказваў кранальныя гісторыі іх жыцьцяў. Думаю, арганізатары Месяца не плянавалі нічога сымбалічнага ў той вечар і мне выпаў гонар патлумачыць прысутным, што тэмай падзеі будуць людзі, якія вельмі часта маргіналізаваныя ў самой ЛГБТ супольнасьці.

Гэта стала добрай нагодай, каб прыгадаць самому сабе і паспрабаваць сказаць маім "тэматычным" братам і сёстрам пра тое, што любыя аб'яднаньні, групы і супольнасьці - нават самыя маргіналізаваныя і перасьледаваныя, - здольныя заплюшчваць вочы і пагарджаць тымі, хто па нейкай прычыне ня ўпісваецца ў спантанна, калегіяльна і няўсьвядомлена створаныя мадэлі ідэнтычнасьці, мысьленьня й паводзінаў. Гейская супольнасьць не выключэньне - у ёй адбываліся і будуць адбывацца тыя самыя працэсы, што і навонкі, бо тыя самыя антрапалягічныя мэханізмы ляжаць у аснове ўсіх нашых узаемадзеяньняў.

Ніводная група не ізаляваная ад вонкавага сьвету і таму ня можа да канца кантраляваць уласнае ідэнтычнасьці. Тое, што звонку, уплывае на тое, чаму мы надаем увагу і з чым змагаемся, уплывае на мову, жаданьні й г.д. Часта гэты ўплыў праяўляецца як рэакцыя на нешта, напр. крытыку ці канцэптуалізацыю нас саміх тымі, хто ня мае да нас простага дачыненьня. Думаю, абсалютная большасьць з тут прысутных пачулі ўпершыню нешта істотнае пра гомасэксуальнасьць не ад гомасэксуалаў. Пералік інстытутаў і галасоў, якія бяруць удзел у дыскусіі пра ЛГБТ, у вызначэньні нашай ідэнтычнасьці, у скіраваньні ці нават правакаваньні нас на тыя ці іншыя ўяўленьні, жаданьні і паводзіны, вельмі доўгі. Тут і сям'я, і школа, і ўрад, і субкультура начных клюбаў, і мэдыцына. Адзін з найбольш выразных, пасьлядоўных і правакавальных галасоў належыць цэрквам, і ў першую чаргу - іх афіцыйным прадстаўнікам.

Любі грэшніка, ненавідзь грэх?

Звычайна высокія царкоўныя служкі тлумачаць сваё нэгатыўнае стаўленьне да геяў клопатам пра малалетніх, пра істытут сям'і, пра маральнае здароўе ўсяго грамадства, аб прадаўжэньні роду, нават - клопатам пра дабрабыт саміх геяў. Як правіла, адна зь дзьвюх парадыгмаў праяўляецца ў гэтых разважаньнях: гомасэксуальнасьць як вычварэнства або гомасэксуальнасьць як хвароба. Часта яны пераплятаюцца ў тых самых вуснах. Вычварэнства наклікае на сябе пакараньне і адасабленьне: грамадства ратуецца ад яго крыміналізацыяй і пазбаўленьнем падставовых правоў "вычварэнцаў". Дыскурс хваробы гучыць на першы погляд менш гвалтоўна, бо яго прыхільнікі спрабуюць адрозьніць арыентацыю ад паводзінаў. Сама арыентацыя або схільнасьць, як часта пра гэта гавораць, - не віна чалавека, хоць і ня можа быць апраўданьнем полавых стасункаў, якія кваліфікуюцца паняцьцямі ненатуральных паводзінаў і граху. Да гомасэксуалаў тады трэба ставіцца як да людзей, якім патрэбная дапамога і спачуваньне, а не пакараньне.

Пасьлядоўнае вучэньне на гэты конт - даволі позьняя зьява. Напрыклад, Каталіцкая Царква пачала фармуляваць яго толькі ў 70-я гады мінулага стагодзьдзя. Сучасны Катэхізм Каталіцкай Царквы прысьвячае гомасэксуальнасьці тры абзацы ў кантэксьце пакліканьня да цнатлівага жыцьця. У іх гаворыцца пра тое, што гомасэксуальная прыхільнасьць прымала розныя формы цягам стагодзьдзяў і ейны генэзіс застаецца збольшага нявытлумачаным. Традыцыя, аднак, - сьцьвярджае катэхізм, - заўсёды бачыла аднаполыя сэксуальныя стасункі абсалютна беззаконнымі - у сэньсе таго, што яны пярэчаць натуральнаму праву (іншымі словамі - уладкаваньню й парадку створанага сьвету). Паводле Катэхізму, да людзей з аднаполай прыхільнасьцю трэба ставіцца з павагай, спачуваньнем і тактам і пазьбягаць праяваў несправядлівай дыскрымінацыі. Саміх жа гомасэксуалаў Каталіцкая Царква заклікае да сэксуальнага ўстрыманьня.

Здавалася б, параўнальна станоўчы, шчодры дакумэнт. Але гэта толькі шкілет, да якога потым дадаваліся і дадаюцца іншыя тканкі. У выніку, каталіцкая іерархія ў некалькіх краінах, у т.л. у ЗША, лабіравала забарону на пэўныя прафесіі па прыкмеце сэксуальнай арыентацыі, пасьлядоўна і па ўсім сьвеце намагаецца блякаваць спробы наданьня легальнага статусу грамадзянскім партнёрствам і сьвецкім сужонствам, а таксама правоў на адопцыю дзяцей аднаполымі партнёрамі і сужонкамі. Такія абмежаваньні ў грамадзянскіх правох многія тэарэтыкі і практыкі каталіцкага вучэньня ўважаюць за прымальную, "справядлівую" дыскрімінацыю.

Мне сустракаліся людзі, якія шчыра верылі, што мадэль паталягізацыі гомасэксуальнасьці дае магчымасьць справядліва і спачувальна ставіцца да геяў, што гэта лепшае, што яны маглі б нам прапанаваць. Праблема ў гэтым выпадку, аднак, непазьбежная - маральная паталягізацыя нейкай зьявы заўсёды вядзе да сістэматычнай стыгматызацыі і маргіналізацыі таго, каго ўважаюць за хворага. Напрыклад, нягледзячы на прыгожыя словы пра недапушчальнасьць несправядлівай дыскрымінацыі гомасэксуалаў, каталіцкія школы ў той жа самай Брытаніі бездапаможныя ў выпадку гамафобскіх зьдзекаў, ад якіх пакутуюць многія тысячы хлопчыкаў і дзяўчынак, якія часта нават ня ўпэненыя ў сваёй арыентацыі. Гэта канкрэтны прыклад таго, як паталягізацыя пэўнай формы чалавечага жаданьня робіць людзей і грамадзтва няздольнымі клапаціцца і ратаваць канкрэтных асобаў. Старажытны хрысьціянскі прынцып "любі грэшніка, ненавідзь грэх" не працуе ў такім складаным соцыюме, у якім жывем мы цяпер.

Вока за вока

Геі адплочваюць арганізаваным рэлігіям той самай манэтай: нэгатыўным, а часта варожым стаўленьнем і катэгарычным адмаўленьнем таго, што рэлігія можа адыгрываць станоўчую ролю ў жыцьці гомасэксуалаў. Пітар Татчэл - бадай, найбольш знакаміты з жывых гей-актывістаў, - сказаў аднойчы, што "Біблія для геяў - тое самае, што "Майн Кампф" для габрэяў, гэта тэорыя і практыка гома-галакосту".

І хоць большасьць гей-актывістаў не падпісаліся б пад падобнымі выказваньнямі, стратэгія некаторых ЛГБТ арганізацый скіраваная ня толькі на ўмацаваньне сьвецкага характару грамадзянскіх інстытутаў і адзьдзяленьня рэлігіі ад дзяржавы, але нават на маргіналізацыю рэлігійных інстытутаў у грамадскім жыцьці. Сьвецкі характар дзяржавы, безумоўна, трэба вітаць. Шлюб, адукацыя, армія, праваахоўная і судовая сістымы і г.д. - - усё, што стварае сэкулярнае грамадзтва, - павінны быць па-за кантролем цэркваў. Але гэта ня значыць, што ўсе праявы сацыяльнага жыцьця павінны быць па-за рэлігійным уплывам. Вера, у тым ліку рэлігійная вера, - адна з аўтэнтычных праяваў чалавецкасьці, пэўны інстынкт. Носьбіты веры маюць такія ж правы, як і тыя, хто ня верыць ні ў што канкрэтнае, хто ня ведае ці сумняецца, або хто верыць у адсутнасьць бога. Гейская супольнасьць на захадзе з вялікай цяжкасьцю ўспрымае гэтыя роўныя правы веруючых. Як любая іншая сацыяльная група, ЛГБТ супольнасьць мае свае інтэрна

лізаваныя міты і стэрэатыпы, якія ў значнай ступені - прадукты супрацьстаяньняў і змаганьняў, у якія супольнасьць ўцягвалася у той ці іншай форме. У ЛГБТ супольнасьці ёсьць свае традыцыйныя ворагі і арганізаваная рэлігія - адзін з улюбёных. Многія аргумэнты супраць гэтых ворагаў выклікалі б моцны дыскамфорт у геяў і лесьбіянак, калі б былі скіраваныя супраць нас саміх.

Адзін мой сябра сказаў, што ў наш час прасьцей сказаць, што ты гей, чым тое, што ты верыш і практыкуеш сваю веру. Гэта брытанскія рэаліі, не беларускія. Але яны ілюструюць зьяву, каторая непазьбежна закране ўсіх нас рана ці позна: ахвярай гейскай рэлігіяфобіі будзе сама ЛГБТ супольнасьць, а яшчэ больш - тыя квіры, хто ніколі не пагодзяцца ці не асьмеляцца прамяняць сваю рэлігійную супольнасьць на супольнасьць ЛГБТ. Чым больш я сталею, тым часьцей я сустракаю такіх людзей. Магчыма таму, што менш баўлю часу ў гей-клюбах, а больш - на гейскіх сайтах знаёмстваў. Сама зьява такіх сайтаў заслугоўвае дасьледваньняў, але калі вельмі хутка крануць тэму, заўважу, што значная частка іх наведвальнікаў - т.зв. схаваныя, каморныя геі. І тое, што дзеецца на Qguys, зусім не ўнікальнае - на GayRomeo (германскі сайт) і Gaydar (брытанскі і амерыканскі сайт) колькасьць каморных геяў таксама вельмі значная. Ніхто ня ведае нават прыкладна, як шмат людзей з аднаполай прыхільнасьцю ніколі не ідэнты

фікуюць сябе з геямі і ЛГБТ супольнасьцю. Значны працэнт такіх людзей практыкуюць рэлігію і прыналежнасьць да рэлігійнай супольнасьці зьяўляецца адным з самых істотных аспэктаў іх жыцьця. Міжволі прыгадваецца айзьберг, дзе бачная частка куды меншая за тую, што схаваная ў вадзе. Думка пра тое, што нашае змаганьне ў выніку закране значна больш людзей, чым мы можам бачыць цяпер, павінна прымушаць нас быць крытычнымі да саміх сябе, асьцярожнымі ў рэзкіх словах і як мага больш адкрытымі на розныя праявы чалавечага быцьця.

Вышэй цытаванае выказваньне Пітэра Татчала было сказана ў 2000 г. Сёньня, хутчэй за ўсё, яно было б немагчымым. За апошнія дзевяць гадоў ён і ўся брытанская ЛГБТ супольнасьць сутыкнуліся з выклікамі ісламу і першы досьвед дыскусіі ня быў пасьпяховым. Прадстаўнікі арганізацыі ЛГБТ мусульманаў у Брытаніі адкрыта крытыкавалі ісламафобію ЛГБТ лідараў і ўказвалі на негатыўныя вынікі іх выказваньняў на дабрабыт мусульманаў-геяў і лесьбіянак. Пераломным момантам, як мне падаецца, стала ўвядзеньне ў Вялікабрытаніі інстытуту грамадзянскіх партнёрстваў і дапушчэньне аднаполых параў да адопцыі дзяцей. Брытанскі ўрад вельмі чульлівы да лабіраваньня рэлійнымі арганізацыямі, што тлумачыцца сьвядомым выбарам палітычных элітаў краіны кірунку на будаваньне этнічна- і культурна-разнастайнага грамадства. Роўнасьць вераў і розных ідэнтычнасьцяў у такім грамадзтве - абсалютна неабходны і фундаментальны элемент сацыяльнага і палітычнага жыцьця. ЛГБТ арганізацыі мусілі вучыцца браць пад увагу патр

эбы і спосабы мысьленьня людзей веры. Як аказалася, сама ЛГБТ супольнасьць ужо мела дагэтуль незапатрабаваны патэнцыял і здольнасьці для гэтага ў форме рэлігійных ЛГБТ арганізацыяў.

Рэлігійныя групы - нябачная частка ЛГБТ супольнасьці

Што гэтыя арганізацыі сабой уяўляюць? Многія з іх існуюць ужо некалькі дзесяцігодзьдзяў і налічваюць ад некалькіх дзясяткаў да некалькіх соцень сяброў. Выключэньняў няшмат, найперш - Лесьбіянскі і гейскі хрысьціянскі рух (LGCM), які налічвае каля паўтары тысячы сяброў і існуе як парасонік для некалькіх групаў - англіканскіх, прэсьбітарыянскіх, пяцідзесятніцкіх і адной каталіцкай.

LGCM ахвотна ўключаецца ў кампаніі пратэстаў, публічна камэнтуе і рэагуе на падзеі і актыўна супрацоўнічае са сьвецкімі арганізацыямі. Здаецца, гэта адзіная рэлігійная ЛГБТ арганізацыя, якая можа сабе дазволіць штатнага супрацоўніка. Іншыя групы існуюць цалкам на дабраахвотных пачатках (што не значыць нефармальных - атрымаць рэгістрацыю у Камісііі дабрачынных арганізацый нескладана і дзяржава дае значныя падатковыя палёгкі такім ініцыятывам).

З іншых хрысьціянскіх ёсьць Quest - сетка групаў для ЛГБТ каталікоў, а таксама парафіяльная рада ў Лёндане, якая арганізуе - з дазволу мясцовага арцыбіскупа і ватыканскай Кангрэгацыі Веравызнаньня, - каталіцкія багаслужэньні для ЛГБТ; некалькі незалежных адна ад другой англіканскіх групаў; невялікае, але добра вядомае нават па-за Брытаніяй служэньне Courage баптыста Джэрэмі Маркса. Ёсьць свая група і ў квакераў - найбольш прыязнай да геяў рэлігійнай супольнасьці, калі не лічыць збольшага гейскую Метрапалітальную Царкву, якая нарадзілася ў ЗША, але мае супольнасьці ў некалькіх вялікіх гарадах Брытаніі.

Зь нехрысьціянскіх я сустракаў прадстаўнікоў мусульманcкай Imaan (у свой час яны вельмі актыўна супрацоўнічалі з урадавымі структурамі, якія шукалі любых шляхоў папярэдзіць экстрэмізм сярод мясцовых мусульманаў), Габрэйскай групы для геяў і лесьбіянак, буддыстаў, а на на мінулым прайдзе ў Лёндане ўпершыню пабачыў групу крышнаітаў.

Усе яны розныя, з рознымі мэтамі, спосабамі дзеяньняў, праблемамі і магчымасьцямі. Некалькі гадоў таму зьявілася зацікаўленьне да ўземапазнаньня сярод гэтых групаў, што праяўляецца ў тэмах іх канфэрэнцый. Да апошняга часу яны групы не далучалі сваіх галасоў да працы сьвецкіх арганізацыяў за правы чалавека і роўнасьць. Думаю, не таму, што не падзяляюць гэтых каштоўнасьцяў - іх само існаваньне зьяўляецца змаганьнем за гэтыя правы. Хутчэй, мова і вобразы, якімі апэруюць людзі веры, неідэнтычная тым, што зьяўляецца нормай для сьвецкіх арганізацыяў. Мне давялося нядаўна размаўляць з маладымі каталікамі-геямі, якія рэгулярна прыходзяць на Імшу ў Лёндане. Яны адназначна былі супраць удзелу сваёй групы і ўсёй Царквы ў тым, што яны называлі "палітыкай" - дэбатамі пра аднаполыя шлюбы, напрыклад. Пры гэтым, іх асабістая пазіцыя не выклікала сумненьняў: партнёрства, прызнанае ў грамадзтве, - гэта тое, чаго яны хацелі б і да чаго так ці йнакш імкнуцца.

Аднойдзеньне голасу

Калі ў 2003 г. урад абвясьціў шырокую кансультацыю па пытаньні ўвядзеньня істытуту грамадзянскіх партнёрстваў, многія арганізацыі, у тым ліку рэлігійныя, і прыватныя асобы даслалі свае адозвы да камісіі, якая вяла кансультацыю. У выніку, рэакцыя людзей веры, Цэркваў і рэлігійных групаў на прапанаванае заканадаўства не была аднастайнай. Больш ніхто ня мог сьцьвярджаць, што людзі веры думаюць аднолькава, што ўсе яны абураныя "разбурэньнем і падменай інстытуту т.зв. традыцыйнай сям'і". Веруючыя геі і лесьбіянкі сьведчылі пра саміх сябе, свае цяжкасьці і свае надзеі, - надзеі, якія яны зьвязвалі з легалізацыяй іх адносінаў каханьня, вернасьці і ўзаемнага клопату, - каб яшчэ на крок наблізіцца да таго, каб "людзьмі звацца". Брытанскі ўрад атрымаў выразны знак, чаго грамадзтва хоча, і што гэтыя жаданьні - добра абдуманыя і рэпрэзэнтатыўныя. Таксама чорна-белы сьвет двух варагуючых лягераў - ЛГБТ і Цэркваў, - зьмяніўся: ён атрымаў колеры і стаў больш складаным.

Супрацоўніцтва атрымала разьвіцьцё ў дзьвюх канфэрэнцыях, арганізаваных LGCM у 2007 і 2009 гадох. Першая называлася "Вера, гамафобія і правы чалавека" і ў ёй удзельнічала звыш 50 арганізацыяў і групаў - рэлігійных, дзяржаўных, мясцовага самакіраваньня, камэрцыйных, праўных, з трэцяга сэктару і прафсаюзаў. Абедзьве канферэнцыі ставілі сабе за мэту абмеркаваць канфлікт - для многіх, непазьбежны, - паміж публічным выяўленьнем рэлігійнай веры і публічным выяўленьнем аднаполых адносінаў. Вынікам першай стала сумесная заява ейных удзельнікаў, якая заклікала да шанаваньня роўнасьці ўсіх людзей і працы па выкараненьні інсьпіраванай рэлігійнай верай нецярпімасьці ў адносінах да ЛГБТ. Заява таксама сьцьвярджала, што наданьне поўных грамадзянскіх правоў ЛГБТ ня толькі сумяшчальнае з правам на свабоду веравызнаньня, але таксама адпавядае падставовым вучэньням усіх асноўных рэлігій. Удзельнікі канфэрэнцыі заклікалі да стварэньня антыдыскрымінацыйнага заканадаўства і паставілі рэлігію ў адзін шэраг з іншымі характэрыстыкамі, якія не павінны быць нагодай для дыскрымінацыі, а менавіта: расавай прыналежнасьці, полу, няпоўнаспраўнасьці, узросту, сэксуальнай арыентацыі і веры.

Падчас другой канферэнцыі, да назвы якой дадалося слова Трансфобія, кіраўнік аднаго з найбуйнейшых прафсаюзаў заўважыў, што тыя, хто супраціўляюцца роўнасьці ў правах для ўсіх, [цытата] прысвоілі сабе мову рэлігіі [канец цытаты]. Знакаміты ў краіне англіканскі сьвятар Джайлз Фрэйзэр працягнуў: [цытата] Мы не павінны дазволіць гамафобіі хавацца пад выглядам легітымнай рэлігійнай веры, бо яна ёй не зьяўляецца! Гамафобія - гэта грэх, і выкараненьне яе з цэркваў, мячэцяў і сінагогаў - адзін з найбольшых выклікаў для людзей веры ў 21-м стагодзьзі. [канец цытаты] Вынікам другой канфэрэнцыі стала ініцыятыва больш фармальнага супрацоўніцтва паміж рэлігійнымі і сьвецкімі арганізацыямі дзеля наладжваньня дыялёгу зь дзяржаўнымі структурамі, напр. урадавай Камісіяй для роўнасьці і правоў чалавека. Ініцыятыва называецца Cutting Edge Consortium, у гэты момант яна знаходзіцца ў распрацоўцы і будзе прэзэнтаваная ў Палаце Лордаў празь некалькі тыдняў. Ідэя Кансорцыюма ў тым, каб аб'яднаць р

элігійныя ЛГБТ групы і асобных людзей, а таксама тых, хто не належыць ні да якой веры, але хто падзяляе гуманістычнае бачаньне свабоды думкі, сумленьня і рэлігіі, а таксама роўнасьці, сацыяльнай справядлівасьці і правоў чалавека. Фактычна, гэта спроба стварыць рэпрэзэнтатыўны форум, які меў бы права, здольнасьці і сродкі гаварыць ад значнай колькасьці веруючых ЛГБТ - з рэштай ЛГБТ супольнасьці, дзяржаўнымі і грамадзкімі інстытутамі.

Днямі я запытаўся ў аднаго з ініцыятараў канферэнцый і Кансорцыюма, навошта ўсё гэта было і ці ёсьць якія плёны, а таксама навошта дзяржаўным структурам, прафсаюзам, вялікім камэрцыйным кампаніям ва ўсім гэтым удзельнічаць. Ён патлумачыў, што галоўны плён - гэта тое, што атрымалася пераканаць шырокія колы грамадства ў тым, што права казаць пра веру і ад імя людзей веры маюць ня толькі рэлігійныя лідары і фундамэнталісцкія групы. Акрамя іх галасоў ёсьць мільёны іншых, якія катэгарычна не прымаюць гамафобіі і ня бачаць апраўданьня ёй ні ў рэлігіі, ні ў сумленьні. Сьвецкія структуры, у сваю чаргу, зацікаўленыя стварэньнем клімату, спрыяльнага для разьвіцьця грамадзтва і бізнэсу. Напрыклад, прафсаюзы зацікаўленыя ў тым, каб іх сябры не станавіліся ахвярамі дыскрымінацыі, у тым ліку з-за сэксуальнай арыентацыі або веравызнаньня.

"About Out in Scripture"

Брытанія - не адзіная краіна, дзе ў ЛГБТ супольнасьці адбываецца павольная зьмена стаўленьня да людзей веры. Цікавы прыклад нарадзіўся ў ЗША, дзе найбуйнейшая ЛГБТ арганізацыя, Кампанія за правы чалавека (The Human Rights Campaign), цягам трох гадоў стварала комплекс камэнтароў на лекцыянар - трохгадовы цыкл біблейскіх чытаньняў, што выкарыстоўваецца падчас багаслужэньняў. За аснову быў узяты лекцыянар (Revised Common Lectionary), які ўжываецца дзясяткамі пратэстанцкіх Цэркваў па ўсім сьвеце. Больш за сто багасловаў, сьвятароў і пастараў удзельнічалі ў стварэньні гэтых камэнтароў, дзе тэкст Бібліі "кладзецца побач з рэальнымі жыцьцёвымі досьведамі і клопатамі лесьбіянак, геяў, бісэксуалаў і трансгендэраў і нашых прыяцеляў". Гэтыя тэксты пад назвай "About Out in Scripture" цяпер выстаўленыя ў інтэрнэце на сайце Кампаніі за правы чалавека для таго, каб "задумацца пра жыцьцё ў кантэксьце веры і зрабіць веру дзейнай".

Беларускія пэрспэктывы

У Беларусі цяпер няма ніводнай рэлігійнай ЛГБТ арганізацыі ці групы. Яшчэ не прыйшоў час. Магчыма, што спачатку ў нас зьявяцца групы і служэньні, створаныя цэрквамі - для пастырскай апекі тых, каго яны будуць называць "людзьмі з гомасэксуальнай схільнасьцю". Да іх варта ставіцца спакойна, для многіх людзей веры гэта будзе першым крокам прызнацца перад самімі сабой, што яны належаць да людзей з гомасэксуальнай арыентацыяй, што яны частка народу, частка нас. Многія ўдзельнікі такіх групаў і служэньняў расчароўваюцца ў марных абяцанках і паступова пераадольваюць страх. Любыя спробы пастырскай апекі ЛГБТ трэба вітаць у прынцыпе, нават калі яны ня носяць афірматыўны характар. Ня варта спадзявацца, што рэлігійныя ЛГБТ групы адкрыта стануць у адзін шэраг з рэштай супольнасьці дзеля змаганьня за грамадзянскія мэты. Прынамсі, не адразу. Іх само існаваньне, аднак, будзе выклікам гамафобнай рыторыцы іншых людзей веры. Варта памятаць, што рэзкія словы ў адрас Цэркваў - асаблів

а супрацьпастаўленьне рэлігійнай веры лібэральным каштоўнасьцям, - з боку ЛГБТ лідараў будуць ствараць перашкоду для людзей веры інтэгравацца ў ЛГБТ супольнасьць. Заахвочваць адзьдзяленьне дзяржавы ад рэлігіі - гэта адно; маргіналізоўваць рэлігійныя супольнасьці ў грамадзкім жыцьці - зусім іншае. Канструктыўны дыялёг з Цэрквамі магчымы, у тым ліку на ўзроўні клопату пра дабрабыт грамадзтва і індывідуўма. Людзі веры з ЛГБТ супольнасьці могуць быць мостам паміж сьвецкім рухам і Цэрквамі і неацэнным сьведкам таго, што быць геем і веруючым адначасова - магчыма.

Нам усім варта жыць перакананьнем, што рэчы мяняюцца да лепшага. Крыху больш за два стагодзьдзі таму мала каму прыходзіла ў галаву, што рабства можа быць грахом. Сёньня мала хто ў гэтым сумняецца. Сто гадоў таму тыя, хто верылі ў фундамэнтальны характар свабоды сумленьня, былі ерэтыкамі ў Каталіцкай Царкве. Але ўжо пяцьдзесят гадоў, як Каталіцкая Царква заахвочвае свабоду сумленьня па ўсім сьвеце. Прыкладаў такіх можна прывесьці багата.

ЖЖ-суполка <a href="http://community.livejournal.com/gay_by/34113.html">gay_by</a>