Красавік 2010

  1. КАНФЕСІЙНАЯ ТРАНСФАРМАЦЫЯ БЕЛАРУСКАГА ГРАМАДСТВА Ў КАНЦЫ XVI - ПЕРШАЙ ПАЛОВЕ XVII ст.

    З часоў свайго заснавання Вялікае княства Літоўскае існавала ва ўмовах выбару паміж некалькімі культурна-рэлігійнымі мадэлямі развіцця грамадства. У XIII ст. маладая балта-славянская дзяржава развіваецца ў культурным і гістарычным арэале хрысціянства. Сама дзяржаўнасць ВКЛ, нягледзячы на моцны ўплыў дахрысціянскіх традыцый, не мела паганскага характару. Гэта стварала далейшыя ўмовы складвання агульнай духоўнай асновы развіцця як мінімум двух этнасаў у адзіным грамадстве.

  2. РОЛЯ ІОСІФА РУЦКАГА ВА ЎМАЦАВАННІ УНІЯЦКАЙ ЦАРКВЫ Ў РЭЧЫ ПАСПАЛІТАЙ

    Берасцейскі царкоўны сабор 1596 г. паклаў пачатак існавання на землях Вялікага княства Літоўскага новага веравызнання - уніяцтва. Першыя іерархі уніяцкай царквы кіеўскія мітрапаліты Міхаіл Рагоза (1596-1599 гг.) і Іпацій Пацей (1599-1613 гг.) паспелі распрацаваць агульныя прынцыпы існавання новай веры і падыходы да яе распаўсюджвання. Асноўная праца па умацаванню уніі была выканана трэцім мітрапалітам Іосіфам Руцкім (1613-1637 гг.).

  3. ЗМЕНЫ Ў СТАНОВІШЧЫ ПРАВАСЛАЎНАЙ ЦАРКВЫ ВЯЛІКАГА КНЯСТВА ЛІТОЎСКАГА (КАНЕЦ XV - ПАЧАТАК XVI ст.)

    Гісторыя праваслаўнай царквы ВКЛ у канцы XV - пачатку XVI ст. прыцягвае даследчыкаў тым, што ў гэты перыяд адбываюцца важныя змены ў яе ўнутраным жыцці, адносінах з уладамі. Праваслаў'е Вялікага княства Літоўскага таксама сутыкаецца з праблемай выбара у час шматлікіх войнаў ВКЛ з Маскоўскай дзяржавай. У дачыненнях праваслаўнай царквы з каталіцкай мы не назіраем спробаў апошняй весці экспансію. Наступае перыяд адноснай раўнавагі ў міжканфесійных адносінах у ВКЛ.

  4. ТВАРАМ ДА ЗАХАДУ. ЗМЕНА ЦЫВІЛІЗАЦЫЙНАЙ АРЫЕНТАЦЫІ БЕЛАРУСІ (1240 - 1385 гг.)

    Храналагічныя межы перыяду вялікай перамены беларускага жыцця акрэсліваюцца дастаткова ўмоўна (як амаль кожны храналагічны рубеж у перыядызацыі гісторыі). Аднак дзве падзеі, якімі прапануем іх абазначыць, належаць да найбольш заўважальных сярод плыні гістарычнага часу. Яны трывала зафіксаваліся не толькі ў памяці іх сучаснікаў, але і наступных пакаленняў: 1) 1240 г. - захоп і знішчэнне Кіева мангола-татарамі; 2) 1385 г. - Крэўская унія Вялікага Княства Літоўскага з Польскім каралеўствам.

  5. Дух дышит, где хочет...

    Ин. 3, 8

    Хрысціянства - гэта веравучэнне, «цэнтраванае фігурай Іісуса Хрыста і аб'ядноўваючае ў адзіны семантычны комплекс змест як Старога, так і Новага Запавету, забяпечваючы адзінства Бібліі як агульнай для ўсіх хрысціян крыніцы» [14, с. 796].

  6. ПОГЛЯДЫ ДАСЛЕДЧЫКАЎ РАСІЙСКАЙ ІМПЕРЫІ НА ЭТНАКАНФЕСІЙНЫ СКЛАД НАСЕЛЬНІЦТВА БЕЛАРУСІ ПЕРШАЙ ПАЛОВЫ ХІХ ст.

    У этнаканфесіянальных адносінах насельніцтва Беларусі было стракатым. На тэрыторыі Вялікага княства Літоўскага ў апошняй трэці XVIII ст. грэка-католікі складалі прыблізна 39 % насельніцтва, католікі - 38 %, праваслаўныя - 6,5 %, стараверы - 4,0 %, пратэстанты - 1,6 %. Амаль кожная з пералічаных канфесій уключала прадстаўнікоў розных народаў: беларусаў, палякаў, украінцаў, немцаў, латышоў, рускіх. Толькі іудзеяў і мусульман цалкам можна атаясамліваць адпаведна з яўрэямі і татарамі.

  8. РОЛЬ РИМСКО-КАТОЛИЧЕСКОЙ ЦЕРКВИ В ДЕЯТЕЛЬНОСТИ ТАЙНЫХ ШКОЛ НА ТЕРРИТОРИИ ГРОДНЕНСКОЙ ГУБЕРНИИ В НАЧАЛЕ ХХ в.

    На рубеже XIX-XX вв. национальная и конфессиональная политика царского самодержавия была направлена на укрепление российского влияния и позиций Православной церкви на окраинах империи. Это вело к тому, что интересы национальных меньшинств всячески ограничивались в первую очередь в сфере культуры и образования. На территории Гродненской губернии, как и во всей империи, не допускалось использование какого-либо национального языка, кроме русского. В западных губерниях, согласно циркуляра М.

  9. КАТОЛИЧЕСКАЯ ЦЕРКОВЬ И ПРОБЛЕМА САМОИДЕНТИФИКАЦИИ ШЛЯХТЫ ЗАПАДНЫХ ГУБЕРНИЙ РОССИЙСКОЙ ИМПЕРИИ (в исторической полемике второй половины XIX в.)

    Анонимный автор в своей брошюре, посвящённой столетнему юбилею с момента падения польского государства, высказывает доминирующее в то время среди польских исследователей убеждение, что католичество является «той наивысшей силой моральной, которая на земле существует, единственным оплотом свободы и достоинства людского духа» [7, s. 5]. Политическое банкротство, дезорганизация и крах всех надежд шляхты на возрождение былой польской государственности - вот, каковы, по мнению автора, «результаты усилий наших на протяжении сотни лет» [7, s. 12].

  10. УДЗЕЛ ДУХАВЕНСТВА Ў НАЦЫЯНАЛЬНА-ВЫЗВАЛЕНЧЫМ РУХУ 30-х гг. ХІХ ст. НА БЕЛАРУСІ

    1830-я гг. - адзін з найбольш значных этапаў нацыянальна-вызваленчага руху на землях Беларусі ў ХІХ ст. Акрамя паўстання 1830-1831 г., яго складаемымі часткамі былі так званая экспедыцыя Ю. Заліўскага і тайныя, канспіратыўныя арганізацыі, сярод якіх вылучаецца таварыства, утворанае Ш. Канарскім. Духавенства, у першую чаргу каталіцкае, у рознай ступені і ў розных формах прымала актыўны ўдзел у гэтым руху.

Старонкі