Хрысціянства у гістарычным лёсе беларускага народа. Частка 2. 2009
30.07.2010УДК 27(476)(08)
ББК 86.37
Х 95
Рэдакцыйная калегія:
Э.С. Ярмусік, кандыдат гістарычных навук, дацэнт;
С.В. Марозава, доктар гістарычных навук, прафесар;
С.У. Сілава, кандыдат гістарычных навук, дацэнт.
Рэцэнзенты:
В. У. Галубовіч, кандыдат гістарычных наву, дацэнт;
Г. У. Васюк, кандыдат гістарычных навук, дацэнт
Хрысціянства ў гістарычным лёсе беларускага народа :
Х 95 зб. навук. арт. : у 2 ч. Ч. 2 / ГрДУ імя Я. Купалы; рэдкал.: Э.С. Ярмусік [і інш.]. - Гродна : ГрДУ, 2009. - 349 с.
ISBN 978-985-515-250-8 (ч.2)
ISBN 978-985-515-241-6
У аснову зборніка пакладзены матэрыялы другой і трэцяй міжнародных навуковых канферэнцый «Хрысціянства ў гістарычным лёсе беларускага народа», якія былі праведзены ў 2008 і 2009 гадах ў межах выканання Дзяржаўнай комплекснай праграмы навуковых даследаванняў на 2006-2010 гг. "Эканоміка і грамадства", раздзел "Філасофія" (галаўная арганізацыя - Дзяржаўная навуковая ўстанова "Інстытут філасофіі НАН Беларусі").
Разглядаецца дзейнасць і лёс хрысціянскіх цэркваў у БССР і Заходняй Беларусі; роля хрысціянства ў гісторыі развіцця філасофскай, грамадска-палітычнай думкі, адукацыі, навукі, мастацтва Беларусі і ў сучасным сацыякультурным жыцці; гучанне хрысціянскіх матываў у літаратуры; гісторыя шэрагу святынь, прыходаў.
Прызначаны для даследчыкаў, выкладчыкаў, аспірантаў, магістрантаў і студэнтаў, настаўнікаў, аматараў гісторыі Беларусі.
УДК (08)27(476)
ББК86.37
ISBN 978-985-515-250-8 (ч.2)
ISBN 978-985-515-241-6
© Установа адукацыі “Гродзенскі дзяржаўны універсітэт імя Янкі Купалы”, 2009
ЗМЕСТ
ХРЫСЦІЯНСТВА Ў БССР І ЗАХОДНЯЙ БЕЛАРУСІ ...3
Козловский А.В. ПРАВОСЛАВНАЯ ЦЕРКОВЬ В СОЦИОКУЛЬТУРНОМ РАЗВИТИИ ЗАПАДНОБЕЛОРУССКИХ ЗЕМЕЛЬ В 20 - 30-е гг. XX в. ...8
Лебедев А.Д. ГАЗЕТНАЯ ПРОПАГАНДА КАК СРЕДСТВО БОРЬБЫ С ВЛИЯНИЕМ КАТОЛИЧЕСКОЙ ЦЕРКВИ В БССР (1920-е гг.) ...14
Трацяк І.І. АЙЦЕЦ УЛАДЗІСЛАЎ ТАЛОЧКА - БЕЛАРУСКІ ГРАМАДСКІ ДЗЕЯЧ, ГІСТОРЫК, ПУБЛІЦЫСТ ...20
Matus I. PRAWOSŁAWNA WIEŚ PODLASKA PO BIEŻEŃSTWIE ...31
Лисовская Т.В. МЕССИАНСКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ ПРОТЕСТАНТСКИХ ОРГАНИЗАЦИЙ ЗАПАДНОЙ БЕЛАРУСИ В 20 - 30 гг. ХХ в. ...38
Пичуков В.П. РЕЛИГИОЗНЫЙ АКТИВ НЕМЕЦКОЙ ДИАСПОРЫ БЕЛОРУССКОГО ВОСТОЧНОГО ПОЛЕСЬЯ (20 − 30-е ГОДЫ ХХ в.) ...43
Ильин А.Л. БЕЛОРУССКАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ АЛЕКСЕЯ ПЕТРАНИ И ЛЮЦИАНА ХВЕДЬКО В ПИНСКОЙ КАТОЛИЧЕСКОЙ ДУХОВНОЙ СЕМИНАРИИ ...49
Белозорович В.А. КОНФЕССИОНАЛЬНАЯ СИТУАЦИЯ В ЗАПАДНЫХ ОБЛАСТЯХ БЕЛАРУСИ (1939 - 1940 ГГ.) ...53
Горны А.С. ДА ПЫТАННЯ АБ НЕКАТОРЫХ АСПЕКТАХ ДЗЕЙНАСЦІ УНІЯЦКІХ СВЯТАРОЎ НА АКУПІРАВАНАЙ ТЭРЫТОРЫІ БЕЛАРУСІ (1941 - 1944 гг.) ...57
Горидовец В.В. ИЗВЕСТНЫЕ ЛЮДИ ГРОДНЕНЩИНЫ: ЖИЗНЕОПИСАНИЕ МИТРОФОРНОГО ПРОТОИЕРЕЯ ПАВЛА КИРИКА ...68
Макарчык Ю. А. АРКАДЗІЙ КАРАЛЬ ЮЗАФ ВАЛЬТАСЬ, ФРАНЦІШКАНІН (1916 - 1975). ЖЫЦЦЁ І ДЗЕЙНАСЦЬ ...72
Касатая Т.У. СТАНОВІШЧА АБШЧЫН ЕВАНГЕЛЬСКІХ ХРЫСЦІЯН-БАПТЫСТАЎ (ЕХБ) Ў 1960-я ГАДЫ НА ГРОДЗЕНШЧЫНЕ ...83
РОЛЯ ХРЫСЦІЯНСКІХ КАНФЕСІЙ У СУЧАСНЫМ САЦЫЯКУЛЬТУРНЫМ ЖЫЦЦІ ...88
Уладыкоўская Л. ХРЫСЦІЯНСТВА І САЦЫЯКУЛЬТУРНАЕ РАЗВІЦЦЁ: СУЧАСНЫ БЕЛАРУСКІ КАНТЭКСТ ...88
Порозов С.А. ХРИСТИАНСТВО В ИСТОРИЧЕСКОЙ СУДЬБЕ РУССКОГО НАРОДА ...95
Можейко П.П. АБЕРРАЦИЯ РАННЕХРИСТИАНСКИХ ЦЕННОСТЕЙ ...98
Макаревич З.И. ПРОБЛЕМА РЕЛИГИОЗНОСТИ В СРЕДЕ СТУДЕНЧЕСКОЙ МОЛОДЕЖИ ...103
Дорогенский А.В. КОММУНИКАЦИОННЫЕ АСПЕКТЫ СОЦИАЛИЗАЦИИ МОЛОДЕЖИ В ПРАВОСЛАВНОЙ ОБЩИНЕ ...107
Літвіновіч А.Ф. ДА ПРАБЛЕМЫ ФАРМІРАВАННЯ ГІСТАРЫЧНАЙ, КУЛЬТУРНАЙ І НАЦЫЯНАЛЬНАЙ СВЯДОМАСЦІ БЕЛАРУСКАГА КАТАЛІЦКАГА ДУХАВЕНСТВА (КАНЕЦ ХІХ - ПАЧАТАК ХХІ ст.) ...111
Зелевич Е.С. ХРИСТИАНСКИЕ ЦЕРКВИ СОВРЕМЕННОЙ БЕЛАРУСИ ...115
Печенко М.Ф. ПРАВОСЛАВИЕ И ВОСПИТАНИЕ ЛИЧНОСТИ ...120
Марченко Т.Н., Герасимович Э.Е. О СОТРУДНИЧЕСТВЕ БЕЛОРУССКОЙ ГОСУДАРСТВЕННОЙ СЕЛЬСКОХОЗЯЙСТВЕННОЙ АКАДЕМИИ С МИНСКИМИ ДУХОВНЫМИ ШКОЛАМИ ...123
Лукашэвіч Л.А. АГЛЯД СУЧАСНЫХ КАТАЛІЦКІХ МАНАСКІХ ОРДЭНАЎ, У ЯКІХ ДЗЕЙНІЧАЮЦЬ БЕЛАРУСКІЯ БРАТЫ ГРЭКА-КАТОЛІКІ ...127
Крот А. СУЧАСНАЕ САЦЫЯЛЬНАЕ ВУЧЭННЕ КАТАЛІЦКАЙ ЦАРКВЫ Ў ЭНЦЫКЛІКАХ БЕНЕДЫКТА XVI ...132
Данільчык І.В. СЯМ'Я ЯК «МАЛАЯ ЦАРКВА»: ПРАВАСЛАЎНАЕ ВУЧЭННЕ ПРА ШЛЮБ І СЯМЕЙНЫЯ АДНОСІНЫ (НА АСНОВЕ «САЦЫЯЛЬНАЙ КАНЦЭПЦЫІ РУСКАЙ ПРАВАСЛАЎНАЙ ЦАРКВЫ») ...136
Жолнеркевич Н.Н. ХРИСТИАНСКИЙ И «ГРАЖДАНСКИЙ» БРАК В СОВРЕМЕННОЙ БЕЛАРУСИ ...142
Жлоба С.И., Корнев И.И. МЕСТО И РОЛЬ РЕЛИГИИ В ЭТНИЧЕСКОЙ КУЛЬТУРЕ ...152
Леверовская Я.В., Лашук И.В. СПЕЦИФИКА НАЦИОНАЛЬНОГО СОЗНАНИЯ ЭТНИЧЕСКИХ ПОЛЯКОВ В БЕЛАРУСИ ...156
Шабельцев С.В. ПРАВОСЛАВНАЯ ЦЕРКОВЬ В ЖИЗНИ БЕЛОРУССКОЙ ДИАСПОРЫ В АРГЕНТИНЕ (ХХ в.) ...161
ХРЫСЦІЯНСТВА Ў ГІСТОРЫІ РАЗВІЦЦЯ ФІЛАСОФСКАЙ І ГРАМАДСКА-ПАЛІТЫЧНАЙ ДУМКІ, АДУКАЦЫІ, НАВУКІ І МАСТАЦТВА БЕЛАРУСІ ...166
Еворовский В.Б. РОЛЬ ХРИСТИАНСКИХ МИРОВОЗЗРЕНЧЕСКИХ ПРИНЦИПОВ В СТАНОВЛЕНИИ ФИЛОСОФСКИХ КОМПОНЕНТОВ РАННЕБЕЛОРУССКОЙ КНИЖНОСТИ (XI - XIII вв.) ...166
Павловская О.А. ПОСТИЖЕНИЕ УНИВЕРСАЛИЗМА ХРИСТИАНСКОЙ НРАВСТВЕННОСТИ В ИСТОРИИ БЕЛОРУССКОГО НАРОДА ...172
Щербин М.М. ИДЕАЛ ГРАЖДАНСКОГО СЛУЖЕНИЯ В ДУХОВНОЙ ТРАДИЦИИ ДРЕВНЕЙ РУСИ ...178
Кушнярэвіч А.М. МІФІЧНЫ ПРАТЭСТАНЦКІ АРХІТЭКТУРНА-БУДАЎНІЧЫ ВАНДАЛІЗМ ПОМНІКАЎ БЕЛАРУСКАЙ ГОТЫКІ ...183
Конан У.М. ФРАНЦІШАК СКАРЫНА - АСВЕТНІК ЭПОХІ РЭНЕСАНСУ, ПРЫХІЛЬНІК АДЗІНСТВА ЦАРКВЫ ...187
Самусік А.Ф. АСВЕТНІЦКАЯ ДЗЕЙНАСЦЬ ДАМІНІКАНСКАГА ОРДЭНУ НА БЕЛАРУСКІХ ЗЕМЛЯХ У XVIII - ПЕРШАЙ ТРЭЦІ ХІХ ст. ...195
Соркіна І.В. НАВУЧАЛЬНЫЯ ЎСТАНОВЫ КАТАЛІЦКІХ ОРДЭНАЎ І БАЗЫЛЬЯН У МЯСТЭЧКАХ БЕЛАРУСІ (КАНЕЦ XVIII - ПЕРШАЯ ТРЭЦЬ ХІХ ст.) ...200
Мдивани Т.Г. МУЗЫКА И ПРАВОСЛАВНЫЕ ПЕСНОПЕНИЯ: К ВОПРОСУ О ТЕРМИНОЛОГИИ ...209
Болбас В.С. ХРЫСЦІЯНСКАЯ ЭТЫКА ЯК НАЙВАЖНЕЙШАЯ КРЫНІЦА ФАРМІРАВАННЯ ЭТЫКА-ПЕДАГАГІЧНАЙ ДУМКІ БЕЛАРУСІ ...213
Станчиц М.А. ЭТИЧЕСКОЕ НАСЛЕДИЕ БЕЛОРУССКИХ ПРОСВЕТИТЕЛЕЙ КАК ИСТОЧНИК ПРИОБЩЕНИЯ ШКОЛЬНИКОВ К ХРИСТИАНСКИМ ЦЕННОСТЯМ ...219
Мацевич М.Я. О СУЩНОСТИ ЭКУМЕНИЧЕСКОГО ДВИЖЕНИЯ ...224
Ганчарук І.Г. КАТАЛІЦКАЯ ЦАРКВА І КУЛЬТУРА НА БЕЛАРУСКІХ ЗЕМЛЯХ: НАВУКОВАЯ КАНЦЭПЦЫЯ ЭКСПАЗІЦЫЙНАЙ ТЭМЫ ГРОДЗЕНСКАГА ДЗЯРЖАЎНАГА МУЗЕЯ ГІСТОРЫІ РЭЛІГІІ ...230
ХРЫСЦІЯНСКІЯ МАТЫВЫ Ў ЛІТАРАТУРЫ ...239
Писарук Г. РИТОРИЧЕСКИЙ АНАЛИЗ РЕЧИ АПОСТОЛА ПАВЛА В ПОСЛАНИИ К ФИЛИМОНУ ...239
Федотов О.И. МОЖНО ЛИ СЧИТАТЬ ДАЖДЬБОГА В «СЛОВЕ О ПОЛКУ ИГОРЕВЕ» ПОЭТИЧЕСКИМ АНАЛОГОМ ИИСУСА ХРИСТА? ...244
Шелемова А.О. МОТИВ ЗВОНА В «СЛОВЕ О ПОЛКУ ИГОРЕВЕ» ...249
Мурзич Л.И. ХРИСТИАНСКИЕ МОТИВЫ В ВОЗВРАЩЕННОЙ ПОЭЗИИ ДЛЯ ДЕТЕЙ ...254
Мурзич Л.И. ИСТОЛКОВАНИЕ БИБЛЕЙСКИХ ОБРАЗОВ ПРИ ИЗУЧЕНИИ ПОЭЗИИ СЕРЕБРЯНОГО ВЕКА ...258
Петрушкевіч А.М. ВЕРА - АСНОВА ЖЫЦЦЯ, ТРЫВАННЯ, МУЖНАСЦІ (ПАВОДЛЕ ТВОРЧАСЦІ ПІСЬМЕННІКА-СВЯТАРА ЯЗЭПА ГЕРМАНОВІЧА) ...264
Гарданова Л.Н. СПЕЦИФИКА ПРОЯВЛЕНИЯ ХРИСТИАНСКОГО СОЗНАНИЯ В ТВОРЧЕСТВЕ ЯРОСЛАВА ИВАШКЕВИЧА (на материале лирической книги «Музыка вечера») ...269
Тарасава С.М. МАЛІТВА ЯК ПАЭТЫЧНЫ ЖАНР У ТВОРЧАСЦІ СУЧАСНЫХ БЕЛАРУСКІХ ПІСЬМЕННІКАЎ ...278
ХРЫСЦІЯНСКІЯ СВЯТЫНІ, УСТАНОВЫ І АРГАНІЗАЦЫІ БЕЛАРУСІ ...285
Gil A. CERKIEW KATEDRALNA PW. ŚW. MIKOŁAJA W BRZEŚCIU WEDŁUG OPISU WIZYTACYJNEGO Z 1726 ROKU ...285
Гецэвіч А.К. З ГІСТОРЫІ ЛІПНІШКАЎСКАЙ ПАРАФІІ (XV - ПАЧАТАК XX ст.) ...292
Гецевич А.К. ИЗ ИСТОРИИ ЛИПНИШСКОГО ПРИХОДА (1914 - 2007 ГГ.) ...296
Гарматны В.П. ОРДЭН КАРТУЗАЎ І ЯГО КЛЯШТАР У БЯРОЗЕ: СТАРОНКІ ГІСТОРЫІ ...303
Саявец А.А. КАТАЛІЦКІЯ ХРАМЫ НА БРАСЛАЎШЧЫНЕ ...307
Лаўрэш Л.Л. ЦАРКВА Ў ДЗІКУШКАХ НА ЛІДЧЫНЕ ...311
Маліноўская Т.Р., Маліноўская-Франке Н.А. ГРОДЗЕНСКІ БРЫГІТСКІ КЛЯШТАР І НАЗАРЭТАНКІ (1790-я - 1930-я гг.) ...316
Лаўрыненка К.В. ПАРАФІЯ ЎНЕБАЎЗЯЦЦЯ НАЙСВЯЦЕЙШАЙ ПАННЫ МАРЫІ Ў ВЁСЦЫ ПРАЗАРОКІ Ў XX ст. ...323
Панасюк В.А. З ГІСТОРЫІ ВЁСКІ ПАРЭЧЧА ГРОДЗЕНСКАГА РАЁНА. РЭЛІГІЙНЫЯ УСТАНОВЫ ПАРЭЧЧА (XVII - XX СТ.) ...327
Мацкевич О.В. ПРАВОСЛАВНЫЕ ХРАМЫ И ПРИХОДЫ ГРОДНО В 2000 - 2006 гг. ...330
Шидловский А.К. ИЗ ИСТОРИИ СВЯТО- ПЕТРОПАВЛОВСКОЙ ЦЕРКВИ г. КОБРИНА ...336
Авдей Ю.А. БЛАГОТВОРИТЕЛЬНАЯ ДЕЯТЕЛЬНОСТЬ КАТОЛИЧЕСКОГО ОБЩЕСТВА «КАРИТАС» В ГРОДНО ...341