Дваццатае стагодзьдзе увайшло ў гісторыю як стагодзьдзе такога жорсткага ганеньня на хрысьціянства, якога ня бачылі за ўвесь час яго існаваньня. Маштаб перасьледу ў “краіне саветаў” перавысіў вядомыя сваёй жорсткасьцю ганеньні першых стагодзьдзяў пасьля Нараджэньня Хрыстовага ў Рымскай імпэрыі. Як і ў той даўні час, мэта была простая і дасканалая – у карані зьнішчыць хрысьціянскую веру.
Першы харавы вечар у гонар свяшчэннамучаніка Уладзіміра Хіраска адбыўся 6 сакавіка ў Мінску на сцэне Рэспубліканскага цэнтра нацыянальных культур. Сярод тых,хто выступілі - акадэмічны харавы ансамбль «Аэліта» і вакальны ансамбль «Кантабіле» Мінскага дзяржаўнага музычнага каледжа імя М.І.
Вясковы святар неверагоднага лёсу, які некалі ўцёк са сталінскага лагера і аднавіў некалькі цэркваў, пайшоў з жыцця 13 снежня ў сваім доме ў вёсцы Пачапава Баранавічскага раёну.
У Курапатах 7 лістапада 2015 году быў устаноўлены і асьвячаны новы крыж — у памяць пра рэпрэсаваных і зьнішчаных у ГУЛАГу жыхароў Берасьцейшчыны.
Адкрытая сустрэча, прысвечаная дню памяці навамучанікаў і вызнаўцаў Беларускай зямлі, прайшла у нядзелю 8 листапада. Яна пачалася з фотапрэзентацыі паломніцкай паездкі ў верасні 2015 г. па месцах служэння а. Серафіма Жыровіцкага і некалькіх іншых беларускіх навамучанікаў.
Нарадзіўся 4 чэрвеня 1885 года ў сям'і месьціча г. Вышні Валачок Цьвярской губерні і першапачаткова пражываў у цэнтральнай Расеі. Пасьля заканчэньня Цьвярской Духоўнай сэмінарыі, у 1905 годзе, паступіў у лік студэнтаў Санкт-Пецярбургзкай Духоўнай Акадэміі і праслухаў у ёй поўны курс навук.
Захаваўся акадэмічны дыплём Васіля Ізмайлава, які сьведчыць пра тое, што ў верасьні 1910 года ён атрымаў ступень кандыдата багаслоўя.
Подготовительная работа по составлению жизнеописания иерея Павла Севбо проводится с 2007 года, когда определением Преосвященного Серафима епископа, Бобруйского и Быховского был создан отдел по канонизации святых Бобруйской епархии. В состав отдела входят: священник Валентин Вайтусенок; священник Дмитрий Первий; директор краеведческого музея Артемчик Н. П.; Болбас В. П.
В ХХ веке можно проследить четыре волны репрессий, направленных на духовенство и верующих: три до Великой Отечественной войны и одну послевоенную…
4 жніўня ў Архістраціга-Міхайлаўскім саборы Ліды, што на Гарадзеншчыне, адбылося ўрачыстае набажэнства і чын кананізацыі праваслаўнага сьвятара Кіпрыяна Клімуца. Ён быў арыштаваны з прыходам саветаў у Заходнюю Беларусь і закатаваны ў Каргапальскім ГУЛАГу ў 1942 годзе.
Міхаіл Львовіч Паўескі нарадзіўся ў верасні 1878 г. (паводле іншых дадзеных - у жніўні ці лістападзе 1879 г.) у в. Вітулін Канстанцінаўскага пав. Седлецкай губ. (цяпер Падляшскае ваяв., Польшча) (паводле іншых дадзеных - Вельскага (Бельскага) павета Гродненскай (Холмскай) губерні) у сям'і Льва Сямёнавіча Паеўскага, археолага, краязнаўцы, святара. Будучы Мітрапаліт быў другім з дзевяці дзяцей у сям'і. З дзяцінства ён дапамагаў бацьку ў царкоўным служэнні.
Замест прадмовы Даведка пра прозьвішча Мартас
1 Польская аўтакефальная праваслаўная царква, кананічнае праваслаўна-адміністрацыйнае аб'яднанне праваслаўных епархій у ме-жах польскай дзяржавы. У 1922 г. патрыяршым экзархам у Полыпчы мінскім архіепіскапам Георгіем (Ярашэўскім) абвешчана аўтакефалія Польскай царквы. 13.11.1924г. ПАПЦ прызнана Канстанцінопальскім патрыярхам, 17.9-1925 г. урачыста абвешчаны акт аўтакефаліі. У 1939 г. ахоплівала 5 епархій: Варшаўскую, Валынскую, Віленскую, Гродзенска-Навагрудскую і Палескую. Маскоўская патрыярхія прызнала ка-нанічнасць ПАПЦ 22.6.1948г.
Я - не пісьменьнік і не вучоны, які ўзбагачае літаратуру навуковымі працамі і мастацкімі творамі. Аднак навуку заўсёды любіў і быў руплівы. У выніку зьявіліся невялікія, часопіснага характару артыкулы і некалькі болып грунтоўных працаў, якія друкаваліся і распаўсюджваліся. Крытыкі не зьвярталі на іх сваёй увагі, маўчалі, таму я не магу аб'ектыўна сказаць пра іх вартасьць або недахопы. Ніжэй падаю сьпіс маіх працаў:
- Гісторыя Яблочынскага манастыра. Яблочын, 1931;
Пусть многих нет, пусть многие далеко.
Но в памяти они всегда живут.
Они запали в душу так глубоко.
Что ласково в прошедшее зовут...
К. Кульнёў
Імёны сяброў дарагія для мяне. Шмат хто зь іх ужо адышоў, але ў маёй памяці яны як жывыя. Малюся за іх - і за памерлых, і за жывых. У малітве нітуюся зь імі.
У гэтым сьпісе падаю імёны і прозьвішчы толькі нямногіх, асабліва блізкіх мне. Усіх немагчыма пералічыць тут:
У заключным разьдзеле сваіх нататак хачу закрануць важную дагматычную ісьціну, у якую мы, праваслаўныя, веруем і якая выявілася ў маім жыцьці ў цудоўнай форме. Гэтая ісьціна называецца Воляй Божай. Вучэньне пра гэтую ісьціну раскрытае ў Сьвятым Пісаньні і Сьвятым Паданьні.
Незаметная, но огромная работа.
В праздник Святой Троицы удалось попасть на собрание кружка молодежи, основанного и организованного нашим Владыкой при Кафедральном соборе. Подходя к собору, несмотря на послеобеденное время, увидел, что дверь в церкви была открыта и оттуда слышались голоса. Зашел я в храм, и там застал Архиепископа Афанасия свертывавшего с другим священнослужителем ковры, которые затем относили наружу для чистки. Спросил Владыку Архиепископа, неужели нет кого-нибудь, кто мог бы делать эту работу? Ответ был кратким: